Những năm qua, hoạt động của Ban thanh tra nhân dân (TTND) và Ban giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ) phường  thực hiện thanh tra, giám sát đã đem lại những hiệu quả thiết thực góp phần phát huy Quy chế dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ cũng như vai trò chủ động, tích cực của nhân dân trong tham gia thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.

Cùng với đó, sự tham gia của người dân với tinh thần tự nguyện, nỗ lực, tâm huyết trong hoạt động giám sát, góp phần ổn định an ninh trật tự, an toàn xã hội, xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Với sự ra đời của Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở (có hiệu lực từ ngày 01/7/2023) đã tạo ra một công cụ pháp lý về thực hiện dân chủ ở cơ sở, trao cho nhân dân ở cơ sở những quyền dân chủ thực sự. Trong đó Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ là một trong các chủ thể quan trọng trong phát huy dân chủ ở cơ sở. Để phát huy hơn nữa vai trò giám sát của nhân dân thông qua hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ trong thời gian tới,  Ủy ban MTTQ Việt Nam phường có kế hoạch chủ động, phối hợp triển khai sâu rộng trong hệ thống các văn bản quy định về hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ.

Nhờ có sự chỉ đạo, triển khai thực hiện đồng bộ, chặt chẽ của Đảng ủy, chính quyền, UB MTTQ Việt Nam phường, đến nay Phường  Trúc Bạch có 01 Ban TTND gồm 06 đồng chí , 01 Ban GSĐTCCĐ 05 đồng chí. Thành viên Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ đều là những người có uy tín, hiểu biết về chính sách, pháp luật, đáp ứng đủ các điều kiện tham gia theo quy định.

Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ thường xuyên được MTTQ Việt Nam phường  quan tâm củng cố, kiện toàn đủ về số lượng, nâng cao chất lượng giám sát và đã xây dựng được Quy chế hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ.

Thông qua hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ, người dân có điều kiện bày tỏ ý kiến, chính kiến để phản ánh với cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng; tham gia tích cực, hiệu quả vào công tác quản lý ở địa phương theo quy định của pháp luật; giám sát thường xuyên và đôn đốc việc các cơ quan chức năng xử lý, giải quyết các ý kiến, kiến nghị và thông báo đến người dân, từ đó đã phát huy được vai trò làm chủ của Nhân dân trong thực hiện quyền lợi, nghĩa vụ công dân và trong tham gia thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, tích cực góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.

Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ được mời tham gia các cuộc họp của UBND có liên quan đến nhiệm vụ giám sát, xác minh, các cuộc họp của Ủy ban MTTQ Việt Nam  liên quan đến tổ chức và hoạt động của Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ. Giai đoạn từ năm 2019 - 2024,  Ban TTND đã chủ trì tổ chức giám sát 125 cuộc, Ban GSĐTCCĐ đã chủ trì tổ chức giám sát 58 cuộc, phát hiện và kiến nghị vụ việc, được cơ quan có thẩm quyền giải quyết 5 vụ việc .

Để phát hiện, ngăn chặn, xử lý các hoạt động đầu tư không đúng quy hoạch, sai quy định, xâm hại lợi ích của cộng đồng là điều không dễ  như : Có dư án được đâu tư triển khai trong địa bản phường,  Ban GSĐTCCĐ chậm được tiếp cận với hồ sơ dự án nên thường trong quá trình thi công mới phát hiện các hành vi vi phạm, nếu yêu cầu ngừng thi công sẽ ảnh hưởng tới tiến độ.

Trên thực tế đã có nhiều dự án, chủ đầu tư, hoặc đơn vị thi công cho ban GSĐTCCĐ vào “thế đã rồi”, khó xử lý. Hơn nữa, công tác tuyên truyền, phổ biến quy chế cho nhân dân, cho các chủ thể liên quan như chính quyền địa phương, cán bộ Mặt trận, chủ đầu tư, đơn vị thi công công trình... ở một số công trình chưa thường xuyên, kịp thời.

Đó là còn chưa kể đến việc một số cấp ủy chi bộ đảng và ban CT Mặt trận  vẫn chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa, mục đích hoạt động của ban TTND  và ban GSĐTCCĐ nên chưa thường xuyên quan tâm hỗ trợ . Công tác phối hợp còn thiếu đồng bộ, chưa thực sự coi trọng. Ngoài những trở ngại này thì trình độ của các thanh tra viên và giám sát viên  cũng còn nhiều điều cần bàn. Người làm nhiệm vụ thanh tra, giám sát đòi hỏi phải có bản lĩnh vững vàng, dám chịu trách nhiệm trước nhân dân, đề xuất kiến nghị một cách khách quan, trung thực vừa mang tính nguyên tắc, vừa mang tính xây dựng. Không ít thanh tra viên, giám sát viên thừa nhận, thanh tra, giám sát, nhất là thanh tra, giám sát trong lĩnh vực đầu tư xây dựng là một việc phức tạp, khó khăn đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn . Nhưng hầu hết thành viên ban TTND và ban GSĐTCCĐ hiện nay chủ yếu chỉ có lòng nhiệt tình và ý thức trách nhiệm cộng đồng, còn năng lực chuyên môn rất hạn chế… vì chưa hiểu thấu. Do vậy, họ cần được trang bị kiến thức, nghiệp vụ một cách bài bản thông qua chương trình bồi dưỡng, tập huấn,

Bên cạnh đó cần tích cực triển khai thực hiện đa dạng hoá các hình thức nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân thông qua các diễn đàn, từ đó có những kiến nghị, đề xuất chất lượng đối với cấp ủy, chính quyền trong việc ban hành và tổ chức thực hiện các đề án, chính sách tại địa phương. Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu dân cử; tạo điều kiện để mọi người dân bày tỏ chính kiến, góp ý xây dựng Đảng, Nhà nước; tham gia có hiệu quả vào công tác quản lý ở địa phương theo quy định của pháp luật và giám sát thường xuyên, chặt chẽ hoạt động của chính quyền, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức ở cơ sở. Hoàn thiện cơ chế, phương thức theo dõi, giám sát và đôn đốc việc các cơ quan chức năng xử lý, giải quyết các ý kiến, kiến nghị và thông báo đến cử tri và Nhân dân.