Kinhtedothi - Luật Thủ đô (sửa đổi) nhấn mạnh chuyển đổi số là lĩnh vực cần trú trọng đẩy mạnh, trong mọi mặt kinh tế - xã hội. Đây cũng là tiền đề quan trọng để Hà Nội thúc đẩy quá trình xây dựng Thủ đô thành thành phố thông minh trong thời gian tới.

Chuyển đổi số trong cả nhận thức và hành động

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, chuyển đổi số là quá trình chuyển đổi cả về tư duy, nhận thức và hành động; Từ quy mô quốc gia hòa nhập với thế giới; Chuyển từ thủ công truyền thống sang môi trường số; Phải đổi mới căn bản, toàn diện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý, quản trị, điều hành; Đổi mới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân nhằm tăng năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và quốc gia, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 15/5/2022 do Bộ Chính trị đã ban hành đã đưa ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Một trong số những nhiệm vụ, giải pháp mà Nghị quyết đề ra là: Đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển hạ tầng số, kinh tế số, xã hội số, hạ tầng giao thông, đô thị thông minh, hạ tầng liên kết vùng…

Nhận thức rõ vai trò của chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 18-NQ/TU về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Để hiện thực hóa các mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết số 18-NQ/TU và Quyết định 4098/QĐ-UBND, Hà Nội đang chú trọng thực hiện một số giải pháp có tính "đột phá" trong thực hiện chuyển đổi số của Thủ đô như về quan điểm triển khai thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TU. Do Nghị quyết ban hành cuối năm 2022, năm 2023 là năm cơ bản chạy đà, khởi động ngay các dự án, nhiệm vụ chưa được khởi công, cần đảm bảo các dự án chạy và hoàn thành cán đích thành công vào năm 2025.

“Chuyển đổi số” hay được nhắc tới như một khái niệm trừu tượng. Người dân, doanh nghiệp vẫn cho rằng đó là công việc của riêng chính quyền. Cũng có quản điểm lại khẳng định một cách tuyệt đối: Chuyển đổi số có thể giải quyết được mọi vấn đề của thực tiễn đặt ra… Những quan niệm như vậy là rào cản không dễ vượt qua trên hành trình chuyển đổi số.

Hà Nội phấn đấu trở thành thành phố thông minh

Nhận thức được khó khăn trên, Thành ủy Hà Nội thẳng thắn chỉ ra: Nhận thức của cấp ủy đảng, người đứng đầu một số cơ quan, đơn vị về chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh còn hạn chế, bất cập và chưa thống nhất. Bên cạnh đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo còn bị động, chậm đổi mới, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Việc phối hợp giữa các sở, ban, ngành của thành phố, giữa thành phố với các địa phương trên cả nước và giữa thành phố với Trung ương còn chưa chặt chẽ, có những vướng mắc chưa được tháo gỡ.

Vì vậy, Thành ủy Hà Nội đã có chỉ đạo quyết liệt nhằm thống nhất nhận thức, đổi mới tư duy và hành động về thực hiện chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh.

Cần có những phương án hành động quyết liệt

Việc nâng cao nhận thức về chuyển đổi số được coi là một nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Theo đó, các cấp ủy, người đứng đầu trực tiếp chủ trì, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chuyển đổi số trên địa bàn, lĩnh vực quản lý. Đổi mới mạnh mẽ tư duy và nhận thức về chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh; Phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội, đoàn thể các cấp, các hiệp hội ngành nghề trong công tác tuyên truyền, vận động doanh nghiệp, người dân tích cực hưởng ứng tham gia chuyển đổi số.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn nhiều cả từ khách quan lẫn chủ quan, từ công nghệ, dữ liệu và cả sự thiếu chủ động vào cuộc của một số địa phương, bộ, ngành dẫn đến kết quả còn chưa được đồng bộ, thông suốt. Việc tiến tới một nền hành chính giảm giấy tờ, bớt thủ tục, là một trong những mục tiêu của các chương trình hành động quốc gia về chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính.

Theo Giám đốc Sở TT-TT thành phố Hà Nội Nguyễn Việt Hùng, chính quyền số từng bước được triển khai ở Hà Nội. Việc xây dựng hạ tầng số được quan tâm đẩy mạnh bảo đảm các điều kiện phục vụ nhiệm vụ phát triển nền tảng số, dữ liệu số và các hoạt động chuyển đổi số khác. Kinh tế số, xã hội số của Thủ đô phát triển khá mạnh, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt. Việc triển khai các nhiệm vụ của Đề án 06 trên địa bàn đạt được một số kết quả đáng ghi nhận, được Chính phủ đánh giá cao với vai trò là đơn vị làm điểm của cả nước.

Bên cạnh các nghị định do Chính phủ ban hành thì Luật Thủ đô (sửa đổi) (dự kiến ban hành năm 2024) cũng đã đưa ra nhiều nội dung cụ thể nhằm phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Cụ thể, điều 25 nhấn mạnh: Tập trung phát triển đồng bộ các lĩnh vực khoa học và công nghệ; thực hiện chuyển đổi số trên mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội. Đặc biệt tại khoản 1 nêu rõ: Phát triển đồng bộ các lĩnh vực khoa học và công nghệ; ưu tiên nguồn lực đầu tư xây dựng Thủ đô trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ hàng đầu của cả nước và khu vực.

Trên cơ sở đó, thành phố giao Sở TT-TT chủ trì triển khai xây dựng Đề án về thành phố thông minh. Đề án sẽ bám sát quy hoạch thủ đô và quy hoạch chung xây dựng Thủ đô để các sản phẩm về khuyến nghị chính sách cũng như danh mục nhiệm vụ mà đề án đề xuất sẽ đồng bộ với các định hướng, mục tiêu mà thành phố đặt ra…

Thành phố đã triển khai và đưa vào vận hành các hệ thống thông tin quan trọng, cốt lõi nhằm cung cấp số liệu, thông tin phục vụ đắc lực cho công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo thành phố đến 3 cấp. Trong đó, hệ thống quản lý văn bản và điều hành thành phố đã triển khai tới 633 cơ quan, đơn vị; Cấp 31.345 tài khoản cho các cán bộ, công chức, viên chức, người lao động phục vụ nhu cầu khai thác sử dụng và xử lý công việc; 96.240 văn bản đã được cập nhật và 12.492 văn bản điện tử được giao dịch qua hệ thống.

Cùng với đó, hệ thống thông tin báo cáo thành phố đã triển khai tới 100% cơ quan, đơn vị; Cấp 3.345 tài khoản cho đại diện các cơ quan, đơn vị phục vụ nhu cầu khai thác sử dụng và thực hiện các chế độ báo cáo. Thành phố hình thành 2 kho dữ liệu, chia sẻ dùng chung gồm: Kho biểu mẫu, với 134 biểu mẫu; Kho chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội với 2.136 chỉ tiêu. Cơ quan chức năng tổ chức kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu về 8 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội thành phố với Hệ thống thông tin báo Chính phủ theo quy định.

Như vậy, với lộ trình cụ thể, hành động quyết liệt, Hà Nội sẽ sớm trở thành thành phố thông minh.